Социал керээ – күрүнениң деткимчези

Бо чылдан эгелеп хөй уруг-дарыглыг болгаш эвээш орулгалыг өг-бүлелерге дуза көргүзер “Хамаатыларга социал деткимче” федералдыг программа республикада чедиишкинниг боттанып эгелээн. Амыдыралдың берге байдалындан үнер дээш бодунуң күжүн салырынга белен кижилерге күрүнеден дузаны кадары – ооң ужур-утказы ында.

Социал керээ өг-бүлениң амыдыралын бут кырынга тургузуп алырынга дузалалаар. Ооң ажык-дүжүүн көрүп, боттарының хууда ажыл-агыйын ажыдып, шуудадып кирипкен кижилер эвээш эвес. Социал керээ-биле күрүне деткимчезиниң кижи бүрүзүнге бээр хемчээли 222 108 рубль. Ол хире акша-хөреңги улуг эвес ажыл-херекти эгелеп алырынга четчир деп төлевилелдиң арга-дуржулгазы көргүскен.

2020 чылда Тывага 3783 социал керээ чардынган. Бо тускай керээниң ачызында өске мергежилге өөренип алгаш ажылга-агыйга тургустунуп, хууда херээн ажыдып, амыдыралының берге байдалдарында деткимчени-даа ап болур.

Бай-Тайга кожуунга күрүнениң дузаламчызын 16 кижи алган. Кожууннуң ажыл чок хамаатыларны ажылга хаара тудар төвүнүң ажылдакчылары социал керээге үндезилеттинген күрүне деткимчезин алган улустарга үндүрүг төлээрин тайылбырлап, кижи бүрүзү-биле аңгы чугааны кылган. Бодунга акша орулга киирип ажылдап ап турар кижиниң хуу сайгарлыкчыдан ылгалы кандыг болурун тайылбырлап берген. Социал керээниң киржикчилери шуптузу боттарының эки билир мергижилиниң аайы-биле акша орулга ажылдап ап турар хамаатылар кылдыр бүрүткедип алган.

Тээли суурда алгы-кеш эттээр мастерскаяны Алдын-Херел Уртунай, шиномонтаж ажыл-херээн Буян Баавыл, национал идик-хеп даараар мастерсканы Аяна Хертек, удазын-биле угулзалап дараар кылыглар мастерскаяны Шончалай Сарыглар, суур чоогунда шайлаарак кафени Розалия Моңгуш, пиццерияны (пицца, роллдар, нагетсы, чалгынчыгаш…) Роланда Моңгуш, эът болгаш эът аймаандан кылган аъш-чемни тускайлаттынган садыг четкизин Ай-Херел Салчак ажылдып ап, чоннуң хереглелин хандырып берип турар.

Кызыл-Даг суурнуң чурттакчылары Адар-оол Саая сүт продукциязын бүдүрер цехти, Шими Донгак чазаныр цехти ажыдып алган.
Хемчик суурда ус-дарган ажылы болгаш чазаныр бичии цехти Буян Ооржак, Шуй суурда Шораан Салчак тараа далганы дээрбедээр цехти, Андриан Байыр чазаныр цехти ажылдадып эгелээн.

Бай-Талда Меңги Кара-оолдуң хлеб быжырар пекарнязы, Вячеслав Байковтуң идик даарап септээр цехи ажылдап турар.
Кара-Хөлдуң ыдыктыг черлеринге барып чедер туризмни Уран-оол Дажы, а төөгүлүг болуушкуннуг черлерже баар туризмни Ай-оол Иргит тускай кылыр ажыл-херээ кылдыр ажыдып алганнар.
Чардынган социал керээлерниң ачызында олар элээн үр үе иштинде боттары ажылдавышаан, өг-бүлезиниң амыдыралын хандырып амыдырап чурттай бээр.

Ол ышкаш федералдыг программаның база бир угланыышкыны-биле Бай-Тайга кожуундан 23 хамааты бульдозер башкарыкчызы, визажист, парикмахер, социал ажылдакчы, биче эмчи сестразы, повар, секретарь-херек эмгелекчизи, санитар-мал эмчизи мергежилдеринге профессионал эде өөредилгени эрткен.